Khám phá đặc điểm sông ngòi Cà Mau và 8 con sông nổi tiếng

Khám phá đặc điểm sông ngòi Cà Mau và các con sông nổi tiếng sẽ mang lại cho bạn cái nhìn toàn diện về vùng đất đầy sức sống này. Đặc điểm sông ngòi Cà Mau không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn là nguồn cảm hứng văn hóa độc đáo. Cùng tìm hiểu với U2weather!

Vị trí địa lý của tỉnh Cà Mau

Cà Mau nằm ở vị trí cực Nam của Việt Nam, với ba mặt giáp biển, tổng chiều dài bờ biển 307 km. Phía bắc Cà Mau giáp Kiên Giang, phía đông bắc giáp Bạc Liêu, phía đông và đông nam giáp biển Đông, phía tây và tây nam giáp Vịnh Thái Lan. Địa hình chủ yếu là đất phèn, đất mặn, đất than bùn và đất bãi bồi, tạo nên những cánh đồng màu mỡ và mạng lưới sông ngòi chằng chịt.

Đặc điểm sông ngòi Cà Mau

Cà Mau có mạng lưới sông ngòi chằng chịt và đan xen như mạng nhện. Với tổng chiều dài kênh, rạch, sông lớn nhỏ lên hơn 7.000 km, mật độ trung bình 1,34km/km², tạo nên cảnh quan đặc biệt. Tổng diện tích mặt nước là 15.756 ha, chiếm 3,02% diện tích tự nhiên của tỉnh. Các con sông ở đây có dòng chảy chậm và ổn định, phù hợp với địa hình thấp và bằng phẳng. Mực nước và thủy triều ở Cà Mau thay đổi theo mùa, ảnh hưởng đến hoạt động sinh hoạt và sản xuất của người dân.

Các con sông lớn của tỉnh Cà Mau

Sông Cửa Lớn (còn gọi là Cái Lớn)

Sông Cửa Lớn nối cửa biển Bồ Đề (biển Đông) và cửa biển Ông Trang (biển Tây) với chiều dài 56 km. Sông này là con sông duy nhất ở Việt Nam có khởi nguồn từ biển và chảy ra biển, là con sông lớn nhất, dài nhất, sâu nhất và dòng chảy cũng mạnh nhất so với các con sông khác ở tỉnh Cà Mau. Hai bên bờ sông có nhiều cây đước, mắm, vẹt.

Sông Gành Hào

Sông Gành Hào dài 55 km, bắt nguồn từ sông Giồng Kè (Cà Mau), chảy qua Ao Kho, Mương Điều rồi đổ ra biển. Tại cửa sông sâu gần 20 mét và rộng 300 mét. Sông này có tác động lớn đến kinh tế địa phương và là tuyến giao thông quan trọng.

Sông Bảy Háp

Sông Bảy Háp dài 48 km, bắt nguồn từ kênh xáng Đội Cường, chảy ra cửa Bảy Háp. Trung bình sâu 5-6 mét. Tại cửa sông rộng khoảng 500 mét. Sông này có vai trò quan trọng trong giao thông và thương mại.

Sông Ông Đốc

Sông Ông Đốc dài 44 km, bắt nguồn từ ngã ba sông Cái Tàu và chảy ra Vịnh Thái Lan. Sông này có ảnh hưởng lớn đến đời sống và kinh tế của người dân và đóng vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông thủy của Cà Mau.

Sông Trèm Trẹm (còn gọi là sông Trẹm)

Sông Trèm Trẹm dài 42 km, bắt nguồn từ Kiên Giang và chảy tới ngã ba Cái Tàu. Độ sâu trung bình 3-4 mét, chiều rộng khoảng 80 mét. Đây là một trong những con sông quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Sông Đầm Dơi

Sông Đầm Dơi không chỉ là tuyến giao thông quan trọng mà còn có vai trò lớn trong nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Sông này dài 45 km, sâu 5-6 mét và rộng từ 60-80 mét. Đoạn từ Hố Gùi đến ngã ba Tam Giang, sông đổ về hướng tây nam và rộng tới 200 mét, sâu hơn 10 mét.

Sông Bạch Ngưu

Sông Bạch Ngưu có đặc điểm dòng chảy ổn định và tác động lớn đến môi trường và hệ sinh thái. Sông này giúp duy trì sự cân bằng môi trường và hỗ trợ các hoạt động phát triển bền vững.

Sông Đầm Chim

Sông Đầm Chim bắt nguồn từ sông Gành Hào, chảy qua Tam Giang và đổ ra cửa biển Hố Gùi. Sông này dài 30 km, sâu 5-6 mét, nằm trên địa bàn 2 xã Tân Tiến và Nguyễn Huân (huyện Đầm Dơi). Dọc 2 bên bờ sông Đầm Chim là những cánh rừng đước bạt ngàn, và người dân nơi đây chủ yếu sống bằng nghề nuôi tôm và khai thác thủy sản.

Bảng tổng hợp những con sông lớn tại Cà Mau

Hệ thống kênh rạch tại Cà Mau

Do nằm trên bán đảo, tỉnh Cà Mau có 3 mặt giáp biển nên hệ thống sông, rạch nơi đây đều chảy ra biển Đông và Vịnh Thái Lan. Các sông, rạch ăn thông với nhau và dàn trải khắp một vùng đất rộng lớn, tạo nên một mạng lưới chằng chịt. Tuy nhiên, do chế độ thủy triều lên ở 2 bờ biển khác nhau mà dòng chảy của sông rạch Cà Mau rất phức tạp, hình thành nhiều tuyến giáp nước, vị trí giáp nước không ổn định và hầu hết giáp nước nằm về phía tây.

Tỉnh Cà Mau còn có hệ thống kênh đào khá lớn. Sau khi chiếm đóng toàn bộ nước ta, thực dân Pháp bắt đầu đào kênh để khai thác đất đai. Chủ yếu là khai thác ở Bạc Liêu, Rạch Giá, Cần Thơ… Theo số liệu thống kê của thực dân Pháp, tổng số kênh đào bằng cuốc ở Nam Bộ từ thời Pháp chiếm đóng đến năm 1930 là 165 triệu m³. Ở tỉnh Cà Mau có tổng số 12 con kênh đào được thực hiện từ thời Pháp.

Kênh Quản Lộ – Phụng Hiệp

Được đào từ năm 1918, từ Ngã Bảy (Hậu Giang) chảy về Cà Mau theo hướng đông bắc tây nam, dài 118 km, rộng trung bình 60 đến 70 mét. Trong đó, đoạn chảy qua địa phận tỉnh Cà Mau dài 12 km, rộng 50 mét, sâu từ 2,5 đến 3 mét.

Kênh Bạc Liêu – Cà Mau

Đào từ năm 1914, có chiều dài 70 km, nối liền sông Gành Hào tại Cà Mau với cửa Mỹ Thanh (Sóc Trăng). Phần thuộc tỉnh Cà Mau dài 15 km.

Kênh Thọ Mai

Nối sông Mỹ Bình với rạch Đồng Cùng, dài 12 km.

Kênh Đội Cường

Nối sông Bảy Háp với sông Gành Hào, dài 8 km.

Kênh Bà Kẹo

Nối sông Ông Đốc với Đầm Bà Tường, dài 5 km.

Kênh Biện Nhị

Nối sông Cái Tàu ra cửa Khánh Hội, đổ ra vịnh Thái Lan, dài 17 km.

Kênh Chắc Băng

Đào trước năm 1930, nối sông Trẹm với sông Bạch Ngưu tại vàm Chắc Băng. Kênh xuất phát từ Cạnh Đền (huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu) chảy về huyện Thới Bình (tỉnh Cà Mau). Phần trên địa phận tỉnh Cà Mau dài khoảng 15 km.

Kênh Lộ Xe – Cái Nước

Dài hơn 43 km, chạy theo lộ Rau Dừa nối sông Bảy Háp.

Kênh Ngang

Dài 12 km, nối sông Bảy Háp với sông Cửa Lớn qua thị trấn Năm Căn. Đây là dòng chảy tiếp theo của kênh Lộ Xe – Cái Nước.

Kênh Cái Cùng

Nối kênh Bạc Liêu – Cà Mau chảy ra biển Đông, dài 11 km.

Kênh Chợ Hội – Huyện Sử

Thuộc huyện Thới Bình, dài trên 10 km, rộng khoảng 30 mét.

Kênh Tắc Vân

Dài hơn 10 km, nối kênh Bạc Liêu – Cà Mau với sông Gành Hào.

Bảng tổng hợp những kênh rạch lớn tại tỉnh Cà Mau

Kinh tế và văn hóa liên quan đến sông ngòi

Sông ngòi và kênh rạch ở Cà Mau đóng vai trò quan trọng trong nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Các loại cây trồng và vật nuôi phổ biến ở đây đều phụ thuộc vào nguồn nước từ các con sông và kênh rạch. Công nghệ và phương pháp sản xuất hiện đại cũng được áp dụng để tăng năng suất và hiệu quả.

Nhờ có bờ biển dài, khả năng đánh bắt cá tôm của Cà Mau rất lớn. Nghề cá không chỉ là nguồn thu nhập chính mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa và đời sống của người dân địa phương. Các ngư dân ở Cà Mau thường sử dụng nhiều phương pháp đánh bắt khác nhau như đóng đáy bè, đáy neo, đáy sông, bao lưới, đẩy te, chài, lưới, câu và đâm cá dứa. Đặc biệt, nghề đâm cá dứa trên sông là một truyền thống lâu đời của người dân nơi đây.

Ngoài ra, các con sông và kênh rạch ở Cà Mau còn đóng vai trò quan trọng trong phát triển du lịch và văn hóa. Các điểm du lịch sinh thái ven sông, cùng với các hoạt động văn hóa và lễ hội liên quan đến sông ngòi, thu hút nhiều du khách đến tham quan và trải nghiệm. Các địa danh như Hòn Khoai, Hòn Chuối không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp thiên nhiên mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá văn hóa và lịch sử của vùng đất này.

Đặc điểm sông ngòi Cà Mau và các con sông nổi tiếng đã được khám phá chi tiết trong bài viết này. Hy vọng bạn đã nhận được nhiều thông tin hữu ích về hệ thống sông ngòi phong phú của vùng đất này.